![]() |
Na początek
Kilka informacji, które często wydają się być oczywiste, jednak w momencie, kiedy zastanowimy się - jak? czy rzeczywiście? dlaczego? - sprawa już nie wygląda tak prosto. Dla jednych będzie to przysłowiowa bułka z masłem, dla innych - garść przydatnych wiadomości. Warto jednak wiedzieć na początek o podstawach, tak aby ułatwiły one poznanie rzeczy bardziej złożonych i stanowiły swoisty kręgosłup, który stanie się wrotami do kosmicznej nieskończoności. Zapraszamy...
Jeśli jesteś autorem tekstów, prowadzisz obserwacje astronomiczne, posiadasz ciekawe fotografie i chcesz się podzielić swoją wiedzą i doświadczeniami - zapraszamy do współpracy - Kontakt...
Polecane przez portal Kosmos.edu.pl ![]() |
Serwis Kosmos.edu.pl patronem medialnym Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. |
2009 Międzynarodowym Rokiem Astronomii Z inicjatywy Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU) oraz UNESCO, rok 2009 został ogłoszony Międzynarodowym Rokiem Astronomii. Ten ogromny globalny program ma na celu przybliżyć ludzkości osiągnięcia międzynarodowych placówek i zacieśnić współpracę między nimi. Oficjalna strona www.astronomy2009.org |
Kosmos > Ziemia
Ziemia
Ziemia jest trzecią planetą licząc w kolejności od słońca w naszym układzie. Przyjmuje się, że narodziny Ziemi miały miejsce około 4,6 miliarda lat temu. Ziemia była wówczas gorącą, płynną i gazową kulą. Następnie owa masa zaczęła stygnąć tworząc superkontynent, który później rozpadł się na części dając początek dzisiejszym kontynentom.
Przyjrzyjmy się teraz budowie naszej planety poczwszy od jej wnętrza.
Środek Ziemi wypełnia jądro wewnętrzne, którego promień wynosi około 1200 kilometrów. W wyniku formowania się naszej planety cięższe jej elementy "spłynęły" na dół i utworzyły właśnie jądro wewnętrzne. Wskutek tych procesów jądro wewnętrzne składa się w znacznej części z ciężkich pierwiastków takich jak żelazo i nikiel. Do jądra wewnętrznego przylega jądro zewnętrzne, które przyjmuje płynną postać a panująca tam temperatura waha się w granicach 4200° C. Za sprawą ogromnego ciśnienia, jakie panuje we wnętrzu Ziemi (ok 3,5 miliona atmosfer) pierwiastki i minerały przyjmują zupełnie inne właściwości fizyczne niż na powierzchni. Stąd do końca nie wiadomo czy jądro wewnętrzne i zewnętrzne są rzeczywiście w stanie stałym czy płynnym.
![]() |
Astenosfera, czyli płaszcz zewnętrzny należy do bardzo ważnych elementów budowy wnętrza Ziemi. Od tej warstwy zależy wiele procesów zachodzących na jej powierzchni. Krążą w niej prądy konwekcyjne - jest to ruch materii płaszcza. Magma krąży w komórkach zamkniętych, co związane jest ze zmianami temperatury wraz z głębokością. Astenosfera ma właściwości półplastyczne. Zanurzone są w niej płyty litosfery i korzenie gór. Jest odpowiedzialna za zjawiska wulkaniczne, plutoniczne, ruchy poziome płyt, powstawanie gór, ruchy sejsmiczne (trzęsienia ziemi). Zachodzi w niej zjawisko izostazji - polega na zachowaniu równowagi płyt litosfery (jeśli w jednym miejscu dochodzi do zanurzenia płyty litosfery w plastycznej astenosferze np. na skutek obciążenia płyty lądolodem, to w innym miejscu jakaś płyta musi się wynurzyć aby była zachowana równowaga).
Litosfera, czyli sztywna skorupa ziemska zalega na głębokości od 80 do 150 kilometrów. Najbardziej zewnętrzną warstwą płaszcza ziemskiego jest warstwa perydotytowa, która składa się przede wszystkim z takich pierwiastków jak chrom, tlen, żelazo, krzem i magnez, stąd nazywana bywa CROFESIMA - od nazw skrótów łacińskich tych pierwiastków.
![]() Źródło: J. Wójcik, GEOGRAFIA 1 ZIEMIA, PPWK, Warszawa - Wrocław 2002, s.79. |
Zewnętrzną warstwę naszej planety stanowi skorupa ziemska. Skorupę ziemską od płaszcza Ziemi oddziela granica sejsmiczna, zwana powierzchnią nieciągłości Mohorovičiča (MOHO), która znajduje się na głębokości od 7 do ponad 40 km. O jej istnieniu świadczą m.in. nagłe spadki prędkości fal sejsmicznych. Skorupa ziemska dzieli się na warstwę granitową, która występuje tylko w obrębie kontynentów. Tworzą ją glinokrzemiany stąd nazwa SiAl (Si - krzem, Al - glin). Ma gęstość 2,7g/cm³. Oraz warstwę bazaltową - SiMa, która buduje dno oceanów i występuje pod kontynentami. Tworzą ją krzemiany i magnez (Si - krzem, Mg - magnez). Jej gęstość wynosi 3,0 g/cm³. Obie te warstwy oddzielone są powierzchnią nieciągłości Konrada.
• Klasyfikacja: Planeta (skalista)
• Średnica równikowa: 12.756 km
• Średnica południkowa 12.714 km
• Okres obrotu: 23,94 h
• Okres obiegu: 365,26 dni
• Masa (Ziemia=1) 1
• Gęstość (woda=1) 5,52
• Przyśpieszenie: 9,8 m/s²
• Prędkość ucieczki: 11,2 km/s
• Temperatura max: +58°C
• Temperatura min.: -88,3°C
• Albedo (100% refl.=1): 0.37
• Księżyce: 1
• Pierścienie: 0